Inkhulumo
Inkhulumo ihlanganisa mcondvo wengcoco kunobe nguyiphi indlela yekuchumana. Inkhulumo sihloko lesikhulu kutiyori yetenhlalakahle, ngemsebenti lohlanganisa imikhakha lefana nesayensi yetenhlalakahle, isayensi yetebuntfu, ifilosofi yelivekati, kanye nekuhlatiya inkhulumo. Ngemuva kwemsebenti waMichel Foucault[1], lomkhakha ubuka inkhulumo njengeluhlelo lwekucabanga, lwati, noma kukhulumisana lokwakha indlela lesibona ngayo umhlaba. Njengobe kulawula inkhulumo kulingana nekulawula kutsi umhlaba utsatfwa njani, itiyori yetenhlalakahle ivame kudadisha inkhulumo njengelifasitelo lekucondza umbuso. Ngaphakatsi kwetifundvo tetilwimi, inkhulumo ivisiseka kakhulu njengekushintjaniswa kwelwati lwetilwimi futsi bekungulenye yetintfo letinkhulu letikhutsata luhlaka lwe-dynamic semantics[2]. Kuletinkhulumo, tinchazelo tilinganiswa nemandla ato ekuvuselela umongo wenkhulumo.
Itiyori yetenhlalakahle
[hlela | edit source]Etifundvweni tebuntfu kanye nesayensi yetenhlalakahle, inkhulumo ichaza indlela lesemtsetfweni yekucabanga lengavetwa ngelulwimi. Inkhulumo ngumncele wetenhlalo lochaza kutsi ngutiphi titatimende letingashiwo ngesihloko. Tinchazelo letinyenti tenkhulumo tisuselwa kakhulu emsebentini wefilosofi yaMichel Foucault waseFrance[3]. Etifundvweni tenhlalakahle, inkhulumo ichazwa ngekutsi "ngunoma nguyiphi indlela (letfolakala ngetindlela letinyenti) lapho khona bantfu bafaka khona liciniso ngenshokutsi". [4]