Tfwala

From Wikipedia
(Utfunyelelwe likhasi Thwala)

Sibongo sakaTfwala ngesinye sezibongo ezidume kakhulu eSwazini njalo umlando wabo ubanzi, badlala indima enkulu ngeskhathi kubunjwa umbuso kaSobhuza wokuqala. Ingwenyama ebusa manje eSwazini uMakhosetive(Mswati 3), izalwa ngumaThwala uNtombifuthi. Ubukhosi bakwaThwala eSwazini buseBhadzeni yikho lapho indlovukazi ezalwa khona. AbakwaThwala bathola isibongo lesi ngenxa yemisebenzi ababeyenza ebukhosini bakwaDlamini. Kuthiwa abakwaThwala babethwala izinto zakwaDlamini ma ngabe inkosi ithutha kumbe kufanele iye endaweni ethize. AbakwaThwala ngabantu banye nabakwaMotha, ngabeSotho ngokwendabuko, batholwa eSwazini ngeskhathi kufika abakwaDlamini yingakho sithi ngabeSwati abamakhandambili, amakhandambili yizizwe zonke ezatholwa ngabakwaDlamini(kanye nezinye izizwe ezafika nabo) eSwazini. abakwaThwala abayidli inyama yenkomo engenampondo, angamazilagazi (abalichithi igazi, abayidli inyama enegazi futhi abadli okanye baphuze igazi). Ubudlelwano phakathi kweMbube uMswati 2(1840-1868) nabakwaThwala baqiniswa yizimpi ezalwiwa ngamaSwazi phela abakwaThwala ngamagabazi amakhulu kwezokulwa, bebalwa kuphuke imikhono. Yibona abancedisa abakwaDlamini ngeskhathi uNdlunkulu kaMswati wesibili, u-Thandile Ndwandwe ethola umendo eSwazini. Izithakazelo zabo : Tfwala, Motha, Lukhambule, Mnyamandze Mkhonto lodvuma njengelitulu, Mafuyankabi, Nshivakati Nkhomo katingeni edamu tiyacabelana, Shiva longenatimphondvo, lenetimphondvo tatitsatsa ekhabonina matalankosi nina enatala uMswati wesitsatsu ::


Thwala Mnyamande Shivakati engenampondo lukhambule wena wa siwela.

uMkhonto odumanjengezulu. Mzimkhulu. Malindisa

Skhandisa samakhosi, Thwala lomzimkhulu, Mnyamande, Mkhont’oduma njengezulu, Ithala lomkhonto lisemaNyamandeni, Nhlangothi zimanxebanxeba, Wena kaMlamulankunzi ungaziyeki zibulalane, Wena kaSiwela owawela umfula ngesilulu, Mnyango kawuvalwa, uvalwa ngamakhand’amadoda, Ntshivakazi engenampondo, Bhijela wamaMbane, Sakade kaGemane, Gemane kaSiwela, Nzilagazi!

Thwala, Mnyamande ka naSiwela, Mkhonto oDuma njengeZulu

Mnyango kawuValwa, uValwa ngamakhanda wamadoda

Mgawula nduku kusathethwa

Mzila gazi, ongadli ubende nobubende

Nyembe,

Sikhandisa

Siwela

The swati version: tfwala

mnyamandze

nkomo lehlaba ite timpondvo

mkhonto lodvuma njele litulu

kwabetindlu ne tindlwana

dongololudze lumankenenkene

shivakati

mnyamandze waka la siwela

ftwala manyamandze lukhambule mvulane nongombili dlebankhomo

uMlando wakwaThwala[hlela | edit source]