Jump to content

Kim chi

From Wikipedia

Kimchi (Hangul: 김치) yintfo lenkhulu ekudleni eNingizimu Korea, kudla lokutsandvwa kakhulu lokunemacembe lahlantekile nalavutsitekile, njengekudla kwelihlatsi, ummbila kanye netibhidvo, lokwentiwa ngetindlela letehlukene tekunatsa lokufaka gochugaru (imphuphu), emacembe, ligar, ginger kanye ne Jeotgal (emkhicito weluswayi), njll. I-Kimchi iphindze isetjentiswe kuletinye tinhlobo tekulindza.

Kunemakhulu etinhlobo tetinhlavu letisetjentiselwa kukhicita tibhidvo letingafani. Ngekwemtsetfo, i-chips ibekwa phansi emhlabatsini, ibekwe etintfweni letinkhulu tekubumba kute igweme kubanda ngetinyanga tebusika. Lena yindlela lenkhulu yekugcina titjalo ngesikhatsi semnyaka. Ehlobo, kugcinwa emhlabatsini kugcina insimbi ipholile ngalokwenele kutsi icedze kukhicita. Lamuhla, emafriji lasigcina tinhlavu temanti asetjentiswa kakhulu kute agcine tinhlavu.

Emagama ekucala

[hlela | edit source]

Tintfo letisetjentiswako

[hlela | edit source]

thumb|Emacembe etitselo ato atfola luswayi ngaphambi kwekutsi ahlanganiswe nemaswidi kute abe yi-kimchi.

Tintfo letisetjentiselwa kusebentisa tinhlavutinhlavu tifaka ekhatsi: lilacisi (배추 baechu), lilacisi, lilacisi lelihlanye (마늘 maneul), lilacasi (빨간고추 bbalgangochu), licazi (파 pa), lilacitsi (오징어 ojingeo), lilacashi (새우 saeu), lilacosi (굴 gul) nobe letinye tilwane tesikhumba, igungumeni (생강 saenggang), luswayi (소금 sogeum), kanye neswekile (설탕 seoltang). Kunetintfo letinyenti letentiwa yi kim chi, letifaka ekhatsi kim chi kkakdugi (⁇ 두기) letentiwe ngetjani futsi lelingasebentisi emagungumence, kimchi yeoju (여주) letentiwa ngetjani, kimchi minali (미나리) letentiwanga ngetjani, Kim chi kollabi (콜라비) letentiwako ngetjani,Kimchi gaji (가지김치) letentiweyo ngetjani lobumnyama kanye ne kim chi oisobaegi (오이소배기) letenjwa ngemaswidi. I-chi kkaenip (⁇ 잎) yentiwa ngemahlanga emanti labhalwe nge-perilla - licembe lelibovu lelingula lelingula laseJapan lelisele emafutsa, emachili, emantongomane, ema-pepper kanye naletinye tinongo. I-Seoul's Kimchi Museum ibone tinhlobo letingu-187 tetintfo letisolo tiphila. thumb|250x250px|Kimchi leliselwa emantini thumb|Ema-kimchi emanyeva ngaphambi kwekuwahlanganisa Uma ngabe kute umchele noma kunuka kabi kakhulu, umuntfu angenta umchele lovela kumanyeva (양배추 yangbaechu) njalo, kepha akuvami. Lendlela yekuhloba inamatsela etitseni letilula futsi ayincono. Kute sente lijusi lelibovu futsi ligucuke masinyane esikhundleni seswekile, singasebentisa ema-apula (sa과sagwa), sihlanganise li-garlic ne-ginger kanye nemshini wekuhlanta.

Lizinga lelisetulu le-lactobacilli liyatfolakala ngesikhatsi sekucamba, lokuholela ekutseni lizinga le-lactic i-acid lelisemkhicitweni lophelele liphakeme kuneliwayini.

Umuntfu lobukhali

[hlela | edit source]

Lokusuka ku-chi chi kuya ku-chichi lesandza kufakwa noma ku-chi powder.

Ema-Kimchi lamanyenti lasemtsetfweni akanalo lizinga lekutsi abe nelikhala. Emacembe lanongotelako acala kuvela eminyakeni leyendlulile. 17 ngesikhatsi tinhlavu tetitselo tingena eNyakatfo yeNyakatfo ngelitsemba lelisuka eYurophu (tinhlavu tetitjalo letisuka eMelika, ngaphambi kwelikhulu lesi-16 leminyaka e-Asia nase Europe bekete tinhlavu letitselo). Ekupheleni kwelikhulu leminyaka Nga-1900 leminye imitsi lenesibabule yacala kutfolakala. Lamuhla, iningi lema-chips linemutsi lowubandzako, ngako bantfu labanyenti bayaphutsa ngekutsi ema-chips lasetjentiswa bantfu bakitsi nawo anemutsi lowuphatsako.

Temphilo nekudla lokunemphilo

[hlela | edit source]

Magazini we-Health waseMelika watsi i-kimchi ingulenye yetintfo letine "letinebuhle kakhulu" emhlabeni, futsi watsi inemavithamini lamanyenti, ingasisita sibili ekugayeni, futsi ingase ibe nemiphumela lemihle ekuvimbeleni sifo Umdlavuza. Labanye bososayensi batsi titjalo letingapheki tibe netitjalo letingaphili, futsi tibe netinhlobo letinyenti te-Nitrite, lokwenta kutsi kudla kakhulu kungabangela sifo semdlavuza. Tintfo letiphatselene nemphilo ye-nichols tivela etintfweni letinyenti. I-Kim Chi ivame kwentiwa ngetibhidvo, ummbila, timbuti, emabhodlela, emagalikhi, futsi tonkhe tihlanyelo leti tiyinzuzo. Njengemantana, i-kimchi inemakhambi laphilako. Ekugcineni, inhlanyelo leningi lenesibawo, nayo itfolakala inemphilo lenhle nangabe idliwa ngendlela lefanele.

E-East Asia, ngalesinye sikhatsi kunetizatfu tekutsi kunekudla lokunyenti kwe-i-SARSi-SARS="cx-link" data-linkid="154" href="./Hàn_Quốc" id="mwiA" rel="mw:WikiLink" title="Hàn Quốc">Korea, kepha kute umuntfu locinisekisa kutsi kunekuhlobana lokusobala emkhatsini wekudla kakhulu kwe-SARI kanye nekumelana ne-SARS. Kunebufakazi lobukhombisa kutsi umjovo ungasetjentiswa ekwelapheni umkhuhlane wetinyoni. Bososayensi base Seoul National University batsi baniketa tinkhukhu letingu-13 letine-flu kudla lokwentiwe ngemagciwane - futsi ngeliviki lelilandzelako, letingu-11 tacala kuphiliswa. Kute bufakazi bekutsi i-SARS inemphumelelo ebantfwini.

Bantfu bayaphikisana ngekutsi yini leyenyanyekako ngemahhabhula, futsi lelikhibhodi lihlobene nemiphumela lemibi. Kulesinye sifundvo lesentiwa ngaJuni 2005, ema-ginger ayalandzelana nekungaba khona kwekungenwa ngumdlavuza wesisu, bacwaningi base Korea batfola kutsi bantfu labadla kakhulu ema-giger banematfuba lamanyenti ekungenwa ngumkhuhlane ngemaphesenti langetulu kwa-50 kunebantfu labebaphila nabo, futsi bacabanga kutsi kudla kakhulu kwema-ginger kungahle kubonakale kuyimbangela yekungenwa ngumuntfu lomdvuna. Umdlavuza wesisu eKorea naseJapan uphindvwa kabili EMelika. Nobe kunjalo, i-talc powder, lesinye sihlungi lesisetjentiswa ekudleni kwemayini kulamave lamabili, nayo ingahle ibe yimbangela. Letinye tifundvo tiye tahlanganisa kudla tinhlavu letincane kanye nekudla tinhlavu letiphakeme letibeka engotini yekungenwa ngumdlavuza wesisu, kantsi letinye tiye tafaka kudla tinhlawu letincane letibekiwe kanye nekudla inhlavu letinsha letincane letimbalwa kanye netinhlavu letinetinshavu letincane letihambisana nekudla tinhlanyelo letincane letihlanganisiwe kanye netintfo letincane letihlobene nekudla tinhlanti letincane letibhekene nekungenwa ngumkhuhlane wesisu. Lokusela lokunyenti kunetinswayi letisetjentiselwa kunatsa tinhlavu kanye nemanti ekudla nako kungaba yinkinga, ngobe kudla emanti lamanyenti kungenta tifo letinjengemfutfo lomkhulu wengati tibe timbi kakhulu.

Umniningwane wetemphilo ku-Kim Chi [1]
Tintfo letisisekelo Ema-ghr + 100 Tintfo letisisekelo Emagremu langu-100
Emandla (Kal) 32 Emanti (g) 88.4
Tintfo letingenamsebenti (g) 2.0 Bantfwana labomnyama (g) 0.6
Umgwaco (g) 1.3 Silk (g) 1.2
Tintfo letitsite 0.5 Calcium (mg) 45
I-phothograph (mg) 28 Vitamin A (lU) 492
Vitamin B1 (mg) 0.03 Vitamin B2 (mg) 0.06
Vitamin B3 (mg) 2.1 Vitamin C (mg) 21

Inkinga yetinambuzane

[hlela | edit source]

I-Korea ingena kakhulu kunekutsengiswa, futsi lE-China ingena kakhulu. Nga-2005, kwadzingeka kutsi kutfolwe kutsi tigidzigidzi tetigidzigidzi Tintfo letenteka eChina tifaka emacandza etinambuzane. Loku kwaholela ekutseni i-Korea ivimbele kutsengiswa kwemakhalekhikhini ase China. Kodvwa, ngemuva kwemalanga lambalwa, kwabonakala kutsi letinye tinhlobo tetinsimbi taseKhorneo nato tiye tahlaselwa ngemacandza etitselo.

Tinzuzo Tekudla I-Nigel

I-Kimchi ayisiyo nje kuphela intfo lenhle futsi lehlantekile, kodvwa inekudla lokuncane, lokunemkhicito lomkhulu futsi inetinzuzo letilandzelako:

  • Kuvimbela Kufa
  • Lusito lwekunciphisa umzimba
  • Kwakha Inhlitiyo Lenesimilo
  • Kutfutfukisa umtimba kanye nemtimba
  • Kucinisa umtimba
  • Gcina Emehlo Akho Anemphilo
  • Kunciphisa bungoti bekungenwa ngumdlavuza
  1. Từ Korea Food Research Institute