Enos John Mabuza

From Wikipedia

Enos John Nganani Mabuza (6 June 1939 - 13 December 1997) watalwa emayini yeligolide yase Sheba eBarberton, eNingizimu Afrika mhlaka 6 June 1939. Waya esikolweni waze wefika kulibanga lesiphohlongo. kwatsi ngemuva kwaloko watfola i-diploma ye-primary teacher e-Vryheid, eNatal. Wase ufundza ngasense, kwatsi nga-1978 watfola i-honorary degree ku-psychology nge-UNISA. Mabuza waphindze waba ngumeluleki lomkhulu (23 June 1977 kuya ku 18 June 1982 kanye na 9 December 1982 kuya ku 31 August 1984) kanye nendvuna lenkhulu (31 August 1984 kuya ku 1 April 1991) ye Bantustan yase KaNgwane yase Ningizimu Afrika.

Umsebenti wakhe[hlela | edit source]

Mabuza bekanguthishela futsi bekatsandza lulwimi lwesiNgisi futsi bekatiwa ngekuba ngumuntfu lofuna kwenta tintfo ngendlela lephelele. Waphindze wafaka sandla kakhulu ekutfutfukiseni lulwimi lwesiSwati etikolweni. Ngemnyaka wa 1969 wakhetfwa kutsi abe nguthishela eKhumbula Secondary School eWhite River eMpumalanga neNtilasifali le namuhla iyincenye ye Mpumalanga. Ngemuva kweminyaka lemitsatfu wabekwa kutsi abe ngumhloli wetikolwa, kwatsi ngemuva kweminyaka lesihlanu washiya imfundvo wayohlala kutepolitiki, lokuyintfo lebeyingavumelani ngaleso sikhatsi kute abe ngumholi wesishayamtsetfo saseKangwane. Lesinyatselo saholela ekusungulweni kwe-Inyandza Movement, lebeyitawuhlela tepolitiki kanye nekuhlangana, lobekungekho kulendzawo ngaleso sikhatsi.

Ema-Inyandza Movemenent[hlela | edit source]

I-Inyandza Movement idlale indzima lebalulekile kuvimbela imitamo yahulumende wase Ningizimu Afrika yekufaka live lase KaNgwane eSwatini. Watsatsa hulumende welubandlululo wase Ningizimu Afrika wamyisa enkantolo futsi wancoba futsi loku kwaletsa Mabuza ludvumo eveni lonkhe. Wenta intfo lefanako ne-Inkatha Freedom Party (IFP), njengoba indzawo yase-Nwavuma leseNyakatfo yeNatal nayo beyisongelwa ekuhlanganisweni. Buhlobo bakhe ne-IFP baphela kabuhlungu ngesikhatsi Mabuza, ngekuphikisana neMangosuthu Buthelezi, ahola titfunywa kutsi tihlangane ne-ANC eLusaka. Ngemuva kwekukhishwa kwemacembu etepolitiki nga-1990, Inyandza wajoyina i-ANC futsi Mabuza washiya ngekushesha kutepolitiki wangena emhlabeni wetinkampani. Mabuza wabulawa ngumdlavuza we-pancreas nga-1997.

Tinkomba[hlela | edit source]

Tincwadzi letibalulekile[hlela | edit source]